Developers IVO Rechtspraak bouwen webportaal voor bewindvoerders

Het neerzetten van een nieuwe (web)omgeving voor de Rechtspraak vraagt om veel aandacht voor zaken als veiligheid en vertrouwelijkheid. Vanuit IVO Rechtspraak, de ICT-dienstverlener van de Rechtspraak, werkte developer Maint het afgelopen jaar aan Mijn Bewind. In dit beveiligde webportaal kunnen particulier bewindvoerders digitaal informatie uitwisselen met rechtbanken. “Het is mooi om te ervaren dat je in korte tijd iets complex volledig kunt opbouwen.”

Meer en meer ontstond binnen de Rechtspraak de behoefte aan een webportaal voor particuliere bewindvoerders, zoals mensen die het bewind doen voor een dementerende ouder of een gehandicapt kind. Inmiddels werkt de Rechtspraak ongeveer vijf jaar met Microsoft CRM, waarin alle dossiers met alle zaken die zij behandelen staan. Dit systeem heeft een system-to- system (S2S), een koppelvlak waar professionele bewindvoerders met hun eigen software op aan kunnen sluiten om informatie uit te wisselen. De oplossing bedient echter niet de volledige doelgroep. Particuliere bewindvoerders beschikken niet over professionele software om te koppelen. Om bijvoorbeeld verslag te kunnen doen van iemands financiële situatie moesten zij tot dusverre formulieren per post opsturen. Niet alleen is dit onpraktisch voor de verzender, ook is de informatie niet gestructureerd, waardoor de verwerking ervan in de dossiers door de rechtbanken minder efficiënt verloopt.

Webportaal geschreven in Angular en RxJS

Maint is een van de mensen die aan Mijn Bewind, het nieuwe portaal voor particuliere bewindvoerders, heeft gewerkt. “Officieel is mijn functie die van CRM-ontwikkelaar, maar van huis uit ben ik full stack .NET developer.”

Mijn Bewind is dus een afgeschermd, beveiligd webportaal voor het uitwisselen van informatie met de rechtbank. “We hebben ervoor gekozen om Mijn Bewind als webportaal te bouwen, met Angular en RxJS. Het had overigens ook best een mobiele app kunnen zijn, maar het was logischer om het als webportaal in te richten, omdat we van de doelgroep weten dat zij hun administratie liever op een laptop of desktop doen. Een jaarverslag vul je niet zomaar even in op je smartphone. Overigens schaalt de oplossing wel gewoon goed voor mobiele devices.”

De Rechtspraak krijgt via Mijn Bewind alle informatie van particuliere bewindvoerders gestructureerd binnen en reageert digitaal via het webportaal. Hierdoor is het beter mogelijk deze dossiers op een uniforme manier te behandelen. De werkwijze is hetzelfde als bij professionele bewindvoerders. Een goede beveiliging is essentieel. “Er was al wat ervaring met het digitaal uitwisselen van vertrouwelijke informatie, door de system-to-system-koppeling. Dus hier konden we op voortbouwen. We gebruiken onder meer de autorisatiemechanismen die we al in de S2S-koppeling gebruiken. En voor authenticatie gebruiken we DigiD.”

Een webportaal heeft zo zijn eigen beveiligingsissues, bijvoorbeeld JavaScript Injection of XSS-aanvallen. Daarom is ervoor gekozen om geen inline scripting te doen en zelfs geen inline CSS toe te staan. “Hiervoor moesten we wel wat maatwerk maken om nonce-attributen aan de gegenereerde styles toe te voegen.”

Samenwerking met verschillende specialismen

Het project voor het bouwen van Mijn Bewind begon in 2020. Veel nadruk is daarbij gelegd op de Web Content Accessibility Guidelines (WCAG), richtlijnen die de Nederlandse overheid hanteert voor haar websites. Maint: “Je moet daarbij niet alleen denken aan de toegankelijkheid voor blinden en slechtzienden, maar ook meer in het algemeen over het logisch positioneren van bepaalde knoppen en acties.” Tegelijkertijd is de omgeving from scratch opgebouwd qua UX en design. “Dat was spannend en ook ontzettend leuk. Sommige dingen hadden we daarnaast nog niet eerder gedaan, bijvoorbeeld aansluiten op DigiD.”

De web-based oplossing is geschreven in Angular. “Voor web is dit een veelgebruikte standaard en het is een moderne taal. In ons team was hiervoor ook de kennis aanwezig, wat ook geldt voor de RxJS-library, waarmee we onder andere hebben ingericht hoe Mijn Bewind met callbacks omgaat in asynchrone events.”

Het grootste deel van het werk voor het portaal werd in ongeveer zes maanden verzet, met een team van vier ontwikkelaars. “Niet fulltime hoor, maar we waren er allemaal wel een deel van onze tijd mee bezig. Behalve de developers hebben we op verschillende momenten ook gewerkt met één of twee testers en een UX designer.” De code is vooral gemaakt met Microsoft Visual Studio en de .NET IDE Rider van JetBrains. Zelf heeft Maint een lichte voorkeur voor de laatste IDE. “JetBrains heeft ook ReSharper op de markt gebracht voor Visual Studio, om daarin je code netjes te houden, maar in Rider zitten de functionaliteiten daarvan ook al ingebakken. In ieder geval is het voordeel van het werken met een complete IDE dat je verschillende projecten in dezelfde omgeving kunt bijhouden, zowel de client side als de backend componenten.”

Snelheid in tweewekelijkse sprints

Volgens Maint was het lastigste moment van het project het aansluiten van Mijn Bewind op het programma Digitale Toegang. “Dat vereiste wat afstemming. ‘Lastig’ is overigens een groot woord, maar je hebt wel te maken met een andere partij in de organisatie en het is dan best veel schakelen. Je moet ook denken aan de ontwikkelstraat, met daarin meerdere omgevingen, van de ontwikkelomgeving tot de test-, acceptatie- en productieomgeving. Die moeten allemaal goed werken en de afstemming komt soms op hele kleine, praktische dingen aan waar je je soms een breuk op zoekt. Zo liep de klok op mijn pc op een gegeven moment niet helemaal synchroon met een van de omgevingen en kreeg ik steeds maar weer time-outs. Het RxJS-patroon vergde wat uitzoekwerk, voor mij was het toch een nieuwe manier van werken. Maar al met al kun je in een half jaar superveel neerzetten. Dat maakt het initiële ontwikkeltraject ook heel leuk: in tweewekelijkse sprints zie je er steeds weer hele stukken nieuwe functionaliteit bijkomen.”

In maart 2021 is de Rechtspraak gestart met een pilot van Mijn Bewind bij enkele rechtbanken. De landelijke uitrol van is in februari 2022 van start gegaan. “Het is leuk om te zien dat je zo’n belangrijke en straks door duizenden mensen gebruikte omgeving volledig kunt opbouwen”, constateert Maint. “Ik ga niet zeggen dat we helemaal geen issues meer hebben, maar het werkt nu al goed en de feedback die we krijgen is positief.” Sowieso is Maint tevreden over het werken voor IVO Rechtspraak. “Voor een overheidsorganisatie krijg je veel vrijheid als developer. En omdat je met veel partijen te maken hebt, maak je kennis met veel verschillende zaken. De ene keer ben je met CRM bezig, de andere keer met een servicelaag of een portaal. Het werk dat je doet is bovendien behoorlijk belangrijk. Niet alleen als het gaat om het zo veilig mogelijk inrichten van een omgeving als Mijn Bewind, maar ook als het gaat om het goed begrijpen van de gebruikers waarvoor je een oplossing aan het maken bent. Voor een developer is dat essentieel: je moet immers iets neerzetten dat echt doet wat het zou moeten doen.”